Nhà rất nghèo vì cha bị tai nạn mất sớm,mẹ Du một mình tần tảo nuôi 2 con thơ
ăn học.Không vườn ruộng,ba mẹ con mướn 1 căn phố nhỏ gần chợ,mẹ làm nghề thợ may
,tài sản đáng giá nhất chỉ là một cái máy may rất củ,sét gỉ, đen đủi nhưng may
mà đường kim mũi chỉ của nó còn rất tốt.
Ở cái xóm nhỏ nầy phần nhiều là dân tứ xứ nghèo,họ về đây mướn nhà ở,đi làm thuê làm mướn ngoài tỉnh,thu nhập bấp bênh nên tiệm may của mẹ phải nhận nhiều đồ vá,sửa...chỉ lúc gần Tết đám trẻ con lao nhao đòi sắm đồ mới ba mẹ chúng mới rán dành dụm tiền may cho mỗi đứa một bộ,mà luôn dặn trừ hao kích cở,quần phải dài,đôi khi phải sắn lên mới mặc được và áo luôn phải rộng phòng lớn lên .Câu nói :''Thợ may ăn vải '' là không thể có 1 chút gì liên can đến nghề nghiệp của mẹ bởi vì bà phải luôn trổ hết tài khéo léo để sử dụng hết những miếng vải đầu thừa đuôi thẹo,không bỏ phí một mẫu nhỏ.Hồi đó rất khó khăn,vải vóc không có nhiều, tuy vậy tiền công may cũng không đắt lắm,đôi khi bà con hàng xóm còn trả bằng gạo,nếp hay rau quả có ở vườn nhà. Bắt đầu tháng 11,công việc bận rộn hơn,ban đêm có lúc mẹ phải đốt đèn măng-xông để may đêm.Hai anh em Du chỉ có thể phụ mẹ bắt nồi cơm,đơm khuy nút áo....và cũng để nhắc mẹ may đồ mới cho 2 anh em....
Lật bật đến sáng mùng 1 tết,Du thức dậy ,nhìn vào bàn máy may thấy xấp vải cắt đã cắt rồi nhưng mà chưa may thành đồ mới,Du tức tối bật khóc nhưng nhớ lời mẹ dặn năm mới không được khóc sẽ xui suốt năm..nó chui vào góc buồng rấm rứt .... Du nằm đó rồi ngủ quên lúc nào không hay , mẹ dọn hoa quả ra cúng xong mới bắt đầu may quần áo mới cho 2 anh em.
Một lát sau,có người lay Du dậy. ..là bà Ba nhà bên cạnh vì . Sáng sớm,bà dậy,bày lễ vật ra cúng kiến ông bà xong xuôi mới sang gọi anh em Du sang ăn cơm. Bà ở có một mình,con cái ở rất xa,ít có cái Tết nào đoàn tụ với mẹ.Bà rất thương 2 đứa trẻ nghèo mồ côi cha và hay chia sẽ cho bọn trẻ chút ít quà bánh.Bà bán trái cây lặt vặt mua từ các vườn trong xóm: Đu đủ,điều,mít,bưởi...
Bửa cơm đầu năm hôm nay ngon hơn vì có thịt kho ,dưa giá,canh khổ qua nhồi thịt và mứt gừng.Đó là loại gừng sắt sợi xên với đường đen...đó là món ngon nhất vì khi đó cơm ăn thường cũng chưa đủ nói gì đến bánh kẹo mứt...ở phía sau nhà còn chút ít đất,chịu khó chăm bón gừng mọc rất nhanh khong phải đi mua.,bà Ba thường nói rằng ăn nó sẽ thông cổ,ấm phổi,bớt ho hợp với mơi lứa tuổi...Bà Ba xoa đầu Du: - Thôi con ăn với bà đi cho vui,đừng khóc nữa,nếu mẹ con may đồ không kịp cho người ta,bị người ta la rồi không thèm đem tới nữa thì lấy tiền đâu ra nuôi 2 anh em ăn học.Rồi bà cười cười : Con biết không? Ông bà nói thợ rèn không có dao ăn trầu, mẹ con làm thợ may mà con không có áo mới cũng đâu có chi lạ.Con thấy không trong xóm mình có 2 ông thợ hồ đó,nhà mấy ổng xây cũng dở dang,lưng chừng,tường còn chưa tô nổi...Du không nói gì nhưng lúc đó nó tự nhủ thầm khi lớn sẽ không làm thợ may,thợ rèn,thợ hồ....nó chỉ mong thành người cho vay tiền góp,theo nó là sướng nhất vì mọi người đều nợ mình ,phải năn nỉ mình như ông bà sáu A ở chợ là thích nhất...
Năm Du vào lớp 6 trường công của tỉnh thì anh trai Du đã lên lớp 7 cùng trường.Mẹ mua cho 2 anh em 1 chiếc xe đạp.nó có bộ khung sườn màu xanh lá mạ được hàn bằng mấy thanh sắt ngang dọc.Ông già sửa xe đạp nói nó xấu nhưng mà chắc chắn,không sợ sườn bị gãy bất tử,2 anh em thay phiên chở nhau trên chặng đường dài hơn 10km mỗi ngày.Xe đạp rất nặng,Du ghét nó lắm nhưng phải đi bộ thì càng khổ hơn,những khi trời mưa gió thì chặng đường về là 1 cực hình của 2 đứa trẻ.
Học trường xa,buổi trưa phải mang cơm theo ăn.Hết giờ học,thầy giám thị hoặc trửơng lớp đóng cửa các phòng học lại và dồn những đứa ở lại vào 1 phòng học khác gần bác bảo vệ.Ở đó,mấy đứa trẻ có thể bày cơm mang theo ra ăn và ngủ trưa trên bàn học. Mẹ thường gói cơm trưa của 2 anh em vào lá chuối và để vào 1 bẹ tàu cau gói lại như 1 cái bánh chưng.Thức ăn khô,không bao giờ có canh,hiếm hoi có thịt ,thường là xác đậu nành trộn muối và xả ớt ,đem ép thành từng miếng dẹp,phơi khô rồi đem nướng hoặc sơ mít,giả nhuyển,trộn muối sả,phơi khô rồi cũng nướng hoặc có dầu mở thì chiên,sang hơn,nếu bữa nào bà Ba bán bưởi đắt,dư ra nhiều vỏ bưởi,mẹ và bà kiếm 1 trái đu đủ xanh rồi chế biến thành món nem chua,ăn với cơm cũng ngon. Anh 2 lớn,có vẽ mắc cở với các bạn anh ,anh thường kéo Du ra ngồi xa xa để 2 anh em ăn một mình,anh không muốn ai nhìn vào bữa cơm trưa đạm bạc của 2 anh em Nhưng chính việc ngồi tách ra xa làm thằng Giàu ,con ông bà sáu,chủ tiệm tạp hóa và cho vay tiền góp chú ý,ngày nào nó cũng chạy lại xem 2 anh em có gì hôm nay.Nhà nó giàu nhất trường,cơm trưa đựng trong ''gàu-mên'' đàng hoàng,có 3 ngăn: cơm canh và thức ăn mặn,khi thì là 1 con cá chiên rất to,cục thịt kho tàu thơm phức kèm theo 1 cái hột vịt hoặc tôm rang đỏ au,mấy món mà các gia đình khác ít có trong bữa ăn hàng ngày...
Một bữa,thằng Giàu bổng đến gần 2 anh em,nó nói bây giờ mình đổi đồ ăn đi,và nó tự động gắp miếng sườn chiên rất lớn bỏ vào mo nang cơm của 2 anh em và lấy lại 2 miếng xác đậu nành nướng.Thằng nhỏ ăn coi bộ rất ngon miệng còn 2 anh em Du chỉ nhìn chứ chưa dám ăn vội.Giàu nói má nó và bà nộ i cứ bắt ăn thịt cá hoài,nó ngán gần chết mà ăn cái nầy cũng ngon,nó dặn 2 anh em mai đem theo nem chua đổi ăn tiếp....Du rất khoái chí với cái mục đổi thức ăn nầy lắm nhưng anh hai thì hình như không thích mấy.Anh luôn lẩm bẩm: coi chừng mấy đứa khác nó cười...
Anh 2 hơn Du đến 4 tuổi,vóc dáng nhỏ thó,đứng chỉ cao hơn Du có chút xíu và học hơn Du có 1 lớp,mẹ nói lúc sinh ra anh nhà rất khổ,anh đau ốm luôn,đến giờ cũng vậy,tuy nhiên anh xứng đáng là con trưởng nhờ cậy, anh giúp đở mẹ nhiều việc : xách nước, kiếm củi vụn về nấu,quét nhà...và luôn nhường phần cho em..
2 anh em nghĩ hè và chuẩn bị vào lớp trên thì nhà bị đuổi,chủ phố bán cho người khác,người mới không cho thuê nữa,mọi người phải kiếm nơi khác ở .Ngay lúc đó thì bà Ba bị ốm nặng,mẹ vội gom chút ít đồ đạc và bàn máy may gửi nhờ nhà người quen rồi vào bệnh viện săn sóc bà.Mẹ nhờ người nhắn tin về quê cho con bà.Mấy người con lên không kịp,bà mất vào 1 buổi tối mà người thân nhất bên cạnh bên cạnh chỉ có 3 mẹ con Du,chính xác là có mẹ thôi,còn 2 anh em thì đứng ngoài cửa vì mẹ bảo đừng vào .Du rất thương bà Ba nhưng lần đầu tiên nhìn thấy người chết Du hết sức sợ hãi....Ngày thường,mặt mũi bà trông hết sức hiền lành,điềm đạm nhưng lúc hấp hối,mặt bà nhăn nhó,hình như là đau đớn lắm,người giật giật,run rẫy...người hộ lý già phải đè tay bà xuống giường,còn mẹ thì đứng bên cạnh , mẹ đang đọc nhỏ một đoạn kinh cứu khổ (sau nầy mẹ kể với Du như thế),mất mấy tiếng đồng hồ sau bà mới đi được.
Bà Ba được đem chôn ở nghĩa địa sau chùa,đám tang nhà nghèo,chỉ có 1 vị sư già đi trước tụng kinh.,sau là 2 người con và bà con lối xóm....Mẹ con Du đến chùa cầu nguyện cho bà vào mỗi thất cho đến ngày 3 mẹ con dời nhà ra gần thị xã.
Mẹ lảnh giặt đồ cho mấy nhà khá ngoài phố,thu nhập đở hơn nhưng nhìn bàn tay nhăn nhúm lở loétvì bị<<,nước ăn.>>của mẹ anh 2 buồn lắm,anh muốn đến các nhà chủ phụ giúp mẹ nhưng mà mẹ không cho,mẹ nói người ta không cho con nít vào nhà sợ mất mát đồ đạc...thôi để mẹ ráng làm,mai mốt các con ăn học thành tài rồi mẹ nghỉ...Du chưa tính ra học đến lớp mấy mới gọi là ''ăn học thành tài''.Nó hiểu ra đôi chút,bây giờ mà muốn làm nghề cho vay thì trước hết phải có nhiều tiền. Anh 2 quả quyết : anh sẽ rán học đậu trung học đệ nhứt cấp rồi thi vào trường sư phạm ra làm giáo viên tiểu học,vừa có nghề,vừa có tiền,anh sẽ nuôi mẹ,không cho mẹ đi giặt đồ mướn nữa,nếu Du mà chăm chỉ học,anh sẽ nuôi luôn cho học tới bác sỉ hay gì,gì cũng được.
Tội nghiệp cho anh 2,ước muốn không thể nào thành sự thật. Một buổi chiều nọ,trên đường kiếm củi về nhà,qua trước đồn lính địa phương quân.Mấy người lính vừa đi tập từ trong núi về bằng xe hơi ,họ quăng từ trên xe xuống mấy trái đạn lép và nó phát nổ,tiếng ầm vang ra tận chợ.
Một lúc sau.qua cơn hoảng loạn,mọi người tìm thấy anh 2 gục trong vũng máu,anh đã tắt thở vì bị 1 mảnh thép lớn ghim đúng tim ,lúc đó anh đứng rất xa nơi đạn phát nổ trong khi những người ở gần chỉ bị thương. Đám tang anh có rất đông bạn cùng khối lớp 9 tham dự vì anh mới được bầu làm lớp trưởng,mấy bạn học sinh nữ khóc rấm rứt. Mẹ thì như câm ...không nói gì,đôi mắt thất thần.Cô giáo chủ nhiệm giúp mẹ làm mọi việc...
Khi đưa đám anh xong,mọi người ra về hết,nhà chỉ còn 2 mẹ con ,mẹ như đổ xụp xuống,nuớc mắt tuôn rơi.Tội nghiệp mẹ...sau nầy Du biết mẹ rất khổ vì ngoài nổi đau mất con,mẹ còn cảm thấy có lỗi trong cái chết của anh 2,mẹ hay nói nếu mẹ cố hơn chút nữa...không để anh ra ngoài kiếm củi phụ giúp gia đình thì không có chuyện thảm xãy ra nhưng biết làm sao mẹ ơi,thời chiến tranh...nhiều cái chết hết sức ''tình cờ'' và oan uổng.....
Mẹ lại dọn nhà,có tin đồn gì đó nên mẹ cũng không dám đi làm xa,mỗi ngày thức dậy đều nấu cơm sớm để ăn,mẹ còn dặn Du tan học phải về nhà liền,không được đi đâu...Quần áo,đồ đạc và cái đầu bàn máy may củ được mẹ gói cẩn thận trong một cái bao bố đựng gạo....
Cái chợ nhỏ vẫn có người buôn bán nhưng gương mặt mọi người có vẽ nhấp nhổm là lạ....không thấy bóng mấy người lính địa phương quân ra mua thức ăn như mọi lần.
Sáng ngày 30 tháng 4 năm 1975,Du thấy nhà bên cạnh lao xao,nhìn ra đường thấy quần áo lính vứt đầy,trại lính vắng hoe.Chú tư nhà bên cạnh đạp xích lô cùng mấy đứa con chở về được 1 bao gạo....và mấy bao đồ.....rồi mấy cha con vào nhà đóng cửa lại kín mít.Du chạy ra đường lượm về 1 cái bi-đông nước,vật mà nó rất thích để mang theo nước uống khi đi học.Mẹ trông thấy hốt hoãng quăng bình nước vào bụi cây và lật đật kéo Du vào nhà ,đóng cửa lại...
May cũng không có gì xảy ra,chẳng có tiếng súng nổ nào.Đến trưa,mọi người gần chợ tụ tập ở quán cà phê nghe radio thời sự.Vậy là đã giải phóng.Chính quyền củ đã bị lật đỗ....
Rồi Du đi học trở lai,trường bây giờ có thêm nhiều thầy cô mới........
Ở cái xóm nhỏ nầy phần nhiều là dân tứ xứ nghèo,họ về đây mướn nhà ở,đi làm thuê làm mướn ngoài tỉnh,thu nhập bấp bênh nên tiệm may của mẹ phải nhận nhiều đồ vá,sửa...chỉ lúc gần Tết đám trẻ con lao nhao đòi sắm đồ mới ba mẹ chúng mới rán dành dụm tiền may cho mỗi đứa một bộ,mà luôn dặn trừ hao kích cở,quần phải dài,đôi khi phải sắn lên mới mặc được và áo luôn phải rộng phòng lớn lên .Câu nói :''Thợ may ăn vải '' là không thể có 1 chút gì liên can đến nghề nghiệp của mẹ bởi vì bà phải luôn trổ hết tài khéo léo để sử dụng hết những miếng vải đầu thừa đuôi thẹo,không bỏ phí một mẫu nhỏ.Hồi đó rất khó khăn,vải vóc không có nhiều, tuy vậy tiền công may cũng không đắt lắm,đôi khi bà con hàng xóm còn trả bằng gạo,nếp hay rau quả có ở vườn nhà. Bắt đầu tháng 11,công việc bận rộn hơn,ban đêm có lúc mẹ phải đốt đèn măng-xông để may đêm.Hai anh em Du chỉ có thể phụ mẹ bắt nồi cơm,đơm khuy nút áo....và cũng để nhắc mẹ may đồ mới cho 2 anh em....
Lật bật đến sáng mùng 1 tết,Du thức dậy ,nhìn vào bàn máy may thấy xấp vải cắt đã cắt rồi nhưng mà chưa may thành đồ mới,Du tức tối bật khóc nhưng nhớ lời mẹ dặn năm mới không được khóc sẽ xui suốt năm..nó chui vào góc buồng rấm rứt .... Du nằm đó rồi ngủ quên lúc nào không hay , mẹ dọn hoa quả ra cúng xong mới bắt đầu may quần áo mới cho 2 anh em.
Một lát sau,có người lay Du dậy. ..là bà Ba nhà bên cạnh vì . Sáng sớm,bà dậy,bày lễ vật ra cúng kiến ông bà xong xuôi mới sang gọi anh em Du sang ăn cơm. Bà ở có một mình,con cái ở rất xa,ít có cái Tết nào đoàn tụ với mẹ.Bà rất thương 2 đứa trẻ nghèo mồ côi cha và hay chia sẽ cho bọn trẻ chút ít quà bánh.Bà bán trái cây lặt vặt mua từ các vườn trong xóm: Đu đủ,điều,mít,bưởi...
Bửa cơm đầu năm hôm nay ngon hơn vì có thịt kho ,dưa giá,canh khổ qua nhồi thịt và mứt gừng.Đó là loại gừng sắt sợi xên với đường đen...đó là món ngon nhất vì khi đó cơm ăn thường cũng chưa đủ nói gì đến bánh kẹo mứt...ở phía sau nhà còn chút ít đất,chịu khó chăm bón gừng mọc rất nhanh khong phải đi mua.,bà Ba thường nói rằng ăn nó sẽ thông cổ,ấm phổi,bớt ho hợp với mơi lứa tuổi...Bà Ba xoa đầu Du: - Thôi con ăn với bà đi cho vui,đừng khóc nữa,nếu mẹ con may đồ không kịp cho người ta,bị người ta la rồi không thèm đem tới nữa thì lấy tiền đâu ra nuôi 2 anh em ăn học.Rồi bà cười cười : Con biết không? Ông bà nói thợ rèn không có dao ăn trầu, mẹ con làm thợ may mà con không có áo mới cũng đâu có chi lạ.Con thấy không trong xóm mình có 2 ông thợ hồ đó,nhà mấy ổng xây cũng dở dang,lưng chừng,tường còn chưa tô nổi...Du không nói gì nhưng lúc đó nó tự nhủ thầm khi lớn sẽ không làm thợ may,thợ rèn,thợ hồ....nó chỉ mong thành người cho vay tiền góp,theo nó là sướng nhất vì mọi người đều nợ mình ,phải năn nỉ mình như ông bà sáu A ở chợ là thích nhất...
Năm Du vào lớp 6 trường công của tỉnh thì anh trai Du đã lên lớp 7 cùng trường.Mẹ mua cho 2 anh em 1 chiếc xe đạp.nó có bộ khung sườn màu xanh lá mạ được hàn bằng mấy thanh sắt ngang dọc.Ông già sửa xe đạp nói nó xấu nhưng mà chắc chắn,không sợ sườn bị gãy bất tử,2 anh em thay phiên chở nhau trên chặng đường dài hơn 10km mỗi ngày.Xe đạp rất nặng,Du ghét nó lắm nhưng phải đi bộ thì càng khổ hơn,những khi trời mưa gió thì chặng đường về là 1 cực hình của 2 đứa trẻ.
Học trường xa,buổi trưa phải mang cơm theo ăn.Hết giờ học,thầy giám thị hoặc trửơng lớp đóng cửa các phòng học lại và dồn những đứa ở lại vào 1 phòng học khác gần bác bảo vệ.Ở đó,mấy đứa trẻ có thể bày cơm mang theo ra ăn và ngủ trưa trên bàn học. Mẹ thường gói cơm trưa của 2 anh em vào lá chuối và để vào 1 bẹ tàu cau gói lại như 1 cái bánh chưng.Thức ăn khô,không bao giờ có canh,hiếm hoi có thịt ,thường là xác đậu nành trộn muối và xả ớt ,đem ép thành từng miếng dẹp,phơi khô rồi đem nướng hoặc sơ mít,giả nhuyển,trộn muối sả,phơi khô rồi cũng nướng hoặc có dầu mở thì chiên,sang hơn,nếu bữa nào bà Ba bán bưởi đắt,dư ra nhiều vỏ bưởi,mẹ và bà kiếm 1 trái đu đủ xanh rồi chế biến thành món nem chua,ăn với cơm cũng ngon. Anh 2 lớn,có vẽ mắc cở với các bạn anh ,anh thường kéo Du ra ngồi xa xa để 2 anh em ăn một mình,anh không muốn ai nhìn vào bữa cơm trưa đạm bạc của 2 anh em Nhưng chính việc ngồi tách ra xa làm thằng Giàu ,con ông bà sáu,chủ tiệm tạp hóa và cho vay tiền góp chú ý,ngày nào nó cũng chạy lại xem 2 anh em có gì hôm nay.Nhà nó giàu nhất trường,cơm trưa đựng trong ''gàu-mên'' đàng hoàng,có 3 ngăn: cơm canh và thức ăn mặn,khi thì là 1 con cá chiên rất to,cục thịt kho tàu thơm phức kèm theo 1 cái hột vịt hoặc tôm rang đỏ au,mấy món mà các gia đình khác ít có trong bữa ăn hàng ngày...
Một bữa,thằng Giàu bổng đến gần 2 anh em,nó nói bây giờ mình đổi đồ ăn đi,và nó tự động gắp miếng sườn chiên rất lớn bỏ vào mo nang cơm của 2 anh em và lấy lại 2 miếng xác đậu nành nướng.Thằng nhỏ ăn coi bộ rất ngon miệng còn 2 anh em Du chỉ nhìn chứ chưa dám ăn vội.Giàu nói má nó và bà nộ i cứ bắt ăn thịt cá hoài,nó ngán gần chết mà ăn cái nầy cũng ngon,nó dặn 2 anh em mai đem theo nem chua đổi ăn tiếp....Du rất khoái chí với cái mục đổi thức ăn nầy lắm nhưng anh hai thì hình như không thích mấy.Anh luôn lẩm bẩm: coi chừng mấy đứa khác nó cười...
Anh 2 hơn Du đến 4 tuổi,vóc dáng nhỏ thó,đứng chỉ cao hơn Du có chút xíu và học hơn Du có 1 lớp,mẹ nói lúc sinh ra anh nhà rất khổ,anh đau ốm luôn,đến giờ cũng vậy,tuy nhiên anh xứng đáng là con trưởng nhờ cậy, anh giúp đở mẹ nhiều việc : xách nước, kiếm củi vụn về nấu,quét nhà...và luôn nhường phần cho em..
2 anh em nghĩ hè và chuẩn bị vào lớp trên thì nhà bị đuổi,chủ phố bán cho người khác,người mới không cho thuê nữa,mọi người phải kiếm nơi khác ở .Ngay lúc đó thì bà Ba bị ốm nặng,mẹ vội gom chút ít đồ đạc và bàn máy may gửi nhờ nhà người quen rồi vào bệnh viện săn sóc bà.Mẹ nhờ người nhắn tin về quê cho con bà.Mấy người con lên không kịp,bà mất vào 1 buổi tối mà người thân nhất bên cạnh bên cạnh chỉ có 3 mẹ con Du,chính xác là có mẹ thôi,còn 2 anh em thì đứng ngoài cửa vì mẹ bảo đừng vào .Du rất thương bà Ba nhưng lần đầu tiên nhìn thấy người chết Du hết sức sợ hãi....Ngày thường,mặt mũi bà trông hết sức hiền lành,điềm đạm nhưng lúc hấp hối,mặt bà nhăn nhó,hình như là đau đớn lắm,người giật giật,run rẫy...người hộ lý già phải đè tay bà xuống giường,còn mẹ thì đứng bên cạnh , mẹ đang đọc nhỏ một đoạn kinh cứu khổ (sau nầy mẹ kể với Du như thế),mất mấy tiếng đồng hồ sau bà mới đi được.
Bà Ba được đem chôn ở nghĩa địa sau chùa,đám tang nhà nghèo,chỉ có 1 vị sư già đi trước tụng kinh.,sau là 2 người con và bà con lối xóm....Mẹ con Du đến chùa cầu nguyện cho bà vào mỗi thất cho đến ngày 3 mẹ con dời nhà ra gần thị xã.
Mẹ lảnh giặt đồ cho mấy nhà khá ngoài phố,thu nhập đở hơn nhưng nhìn bàn tay nhăn nhúm lở loétvì bị<<,nước ăn.>>của mẹ anh 2 buồn lắm,anh muốn đến các nhà chủ phụ giúp mẹ nhưng mà mẹ không cho,mẹ nói người ta không cho con nít vào nhà sợ mất mát đồ đạc...thôi để mẹ ráng làm,mai mốt các con ăn học thành tài rồi mẹ nghỉ...Du chưa tính ra học đến lớp mấy mới gọi là ''ăn học thành tài''.Nó hiểu ra đôi chút,bây giờ mà muốn làm nghề cho vay thì trước hết phải có nhiều tiền. Anh 2 quả quyết : anh sẽ rán học đậu trung học đệ nhứt cấp rồi thi vào trường sư phạm ra làm giáo viên tiểu học,vừa có nghề,vừa có tiền,anh sẽ nuôi mẹ,không cho mẹ đi giặt đồ mướn nữa,nếu Du mà chăm chỉ học,anh sẽ nuôi luôn cho học tới bác sỉ hay gì,gì cũng được.
Tội nghiệp cho anh 2,ước muốn không thể nào thành sự thật. Một buổi chiều nọ,trên đường kiếm củi về nhà,qua trước đồn lính địa phương quân.Mấy người lính vừa đi tập từ trong núi về bằng xe hơi ,họ quăng từ trên xe xuống mấy trái đạn lép và nó phát nổ,tiếng ầm vang ra tận chợ.
Một lúc sau.qua cơn hoảng loạn,mọi người tìm thấy anh 2 gục trong vũng máu,anh đã tắt thở vì bị 1 mảnh thép lớn ghim đúng tim ,lúc đó anh đứng rất xa nơi đạn phát nổ trong khi những người ở gần chỉ bị thương. Đám tang anh có rất đông bạn cùng khối lớp 9 tham dự vì anh mới được bầu làm lớp trưởng,mấy bạn học sinh nữ khóc rấm rứt. Mẹ thì như câm ...không nói gì,đôi mắt thất thần.Cô giáo chủ nhiệm giúp mẹ làm mọi việc...
Khi đưa đám anh xong,mọi người ra về hết,nhà chỉ còn 2 mẹ con ,mẹ như đổ xụp xuống,nuớc mắt tuôn rơi.Tội nghiệp mẹ...sau nầy Du biết mẹ rất khổ vì ngoài nổi đau mất con,mẹ còn cảm thấy có lỗi trong cái chết của anh 2,mẹ hay nói nếu mẹ cố hơn chút nữa...không để anh ra ngoài kiếm củi phụ giúp gia đình thì không có chuyện thảm xãy ra nhưng biết làm sao mẹ ơi,thời chiến tranh...nhiều cái chết hết sức ''tình cờ'' và oan uổng.....
Mẹ lại dọn nhà,có tin đồn gì đó nên mẹ cũng không dám đi làm xa,mỗi ngày thức dậy đều nấu cơm sớm để ăn,mẹ còn dặn Du tan học phải về nhà liền,không được đi đâu...Quần áo,đồ đạc và cái đầu bàn máy may củ được mẹ gói cẩn thận trong một cái bao bố đựng gạo....
Cái chợ nhỏ vẫn có người buôn bán nhưng gương mặt mọi người có vẽ nhấp nhổm là lạ....không thấy bóng mấy người lính địa phương quân ra mua thức ăn như mọi lần.
Sáng ngày 30 tháng 4 năm 1975,Du thấy nhà bên cạnh lao xao,nhìn ra đường thấy quần áo lính vứt đầy,trại lính vắng hoe.Chú tư nhà bên cạnh đạp xích lô cùng mấy đứa con chở về được 1 bao gạo....và mấy bao đồ.....rồi mấy cha con vào nhà đóng cửa lại kín mít.Du chạy ra đường lượm về 1 cái bi-đông nước,vật mà nó rất thích để mang theo nước uống khi đi học.Mẹ trông thấy hốt hoãng quăng bình nước vào bụi cây và lật đật kéo Du vào nhà ,đóng cửa lại...
May cũng không có gì xảy ra,chẳng có tiếng súng nổ nào.Đến trưa,mọi người gần chợ tụ tập ở quán cà phê nghe radio thời sự.Vậy là đã giải phóng.Chính quyền củ đã bị lật đỗ....
Rồi Du đi học trở lai,trường bây giờ có thêm nhiều thầy cô mới........
